iXperium Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd leren met ict PO

In de iXperium Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd leren met ict PO werkten basisscholen van negen schoolbesturen in de regio Arnhem en Nijmegen, HAN Pabo en de Open Universiteit (voorheen Welten Instituut) intensief samen aan de vormgeving van gepersonaliseerd leren met ict in het primair onderwijs.

Op negen iXperium-scholen ontwierpen en onderzochten multidisciplinaire iXperiumdesignteams integrale interventies voor gepersonaliseerd leren met ict. Hierbij was onder andere aandacht voor de vormgeving van het primaire proces, de organisatie van het onderwijs, de inzet van ict en de competenties van leraren en leerlingen.
Er vond zowel ontwerpgericht onderzoek op de scholen zelf plaats als overkoepelend onderzoek naar de interventies. De Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd leren met ict PO is gestart in 2018 en is afgerond in 2022.

Vier centrale onderzoeksvragen

1. Hoe krijgt gepersonaliseerd leren met ict vorm in het primaire proces en wat betekent dit voor de schoolorganisatie?
2. Welke (ict-)competenties hebben leraren en leerlingen nodig om gepersonaliseerd leren in praktijk te brengen?
3. Wat zijn de effecten van vormen van gepersonaliseerd leren met ict op leerprestaties, zelfregulerende vaardigheden en motivatie van leerlingen?
4. Hoe kan duurzame kennisontwikkeling over gepersonaliseerd leren met ict worden gerealiseerd?

Drie sporen

De aanpak van de onderzoekswerkplaats werd gekenmerkt door drie sporen:
1. Integrale aanpak gepersonaliseerd leren met ict: ontwerpgericht onderzoek in de scholen;
2. Overkoepelend onderzoek: cross-case analyses en effecten;
3. Bouwen aan een werkplaats onderwijsonderzoek als kennisknooppunt.

De iXperium-onderzoekswerkplaats onderwijsonderzoek ‘gepersonaliseerd leren met ict’ werd gesubsidieerd door Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) en de PO-raad.

Wie deden er mee?

In de werkplaats werkten negen basisscholen van schoolbesturen van CLC Arnhem en CLC Nijmegen, de HAN Pabo, het iXperium en de Open Universiteit intensief samen.
Lees meer over de onderzoeken en producten van designteams van:

Interviews met een aantal leden van de onderzoekswerkplaats

Publicaties

De publicatie ‘Samen onderzoekend ontwerpen’ is een tussentijdse evaluatie van hoe het proces van duurzame kennisontwikkeling binnen de onderzoekswerkplaats werkt: wat gaat er goed en wat zijn aandachtspunten?

In de publicatie ‘Bouwen aan gepersonaliseerd leren met ict’ kun je lezen hoe de scholen, die deel hebben genomen aan de onderzoekswerkplaats, in hun huidige onderwijs leerlingen regie geven in hun leerproces, hoe ze tegemoet komen aan verschillen in onderwijsbehoeften tussen leerlingen, hoe ict hierbij wordt ingezet en hoe zij hun schoolorganisatie hierop afstemmen. Tevens lichten we de ambities van deze scholen ten aanzien van gepersonaliseerd leren met ict toe.

In de derde publicatie ‘Gepersonaliseerd leren met ict: scholen in beeld‘ zoomen we in op de ervaringen en resultaten van drie scholen uit de onderzoekswerkplaats met het ontwerp- en implementatieproces ten aanzien gepersonaliseerd leren met ict.

In de eindrapportage beantwoorden we de onderzoeksvragen en beschrijven we hoe de scholen die deelnamen aan de onderzoekswerkplaats gepersonaliseerd leren met ict hebben vormgegeven, hoe zij ict hierbij inzetten en op welke wijze zij hun schoolorganisatie hierop hebben afgestemd.

Producten

iXperium ontwikkelde binnen de onderzoekswerkplaats het actantnetwerk, een werkvorm waarmee je de huidige en beoogde schoolorganisatie in het primair onderwijs ten aanzien van gepersonaliseerd leren met ict in kaart brengt.

De Toolkit iXperiumdesignteams geeft procesbegeleiders en onderzoekers van de iXperiumdesignteams inzicht in de designteamwerkwijze en biedt handvatten om het onderzoekend ontwerpen in een iXperiumdesignteam te begeleiden. De Toolkit bevat een groot aantal instrumenten en werkvormen die in de verschillende fasen van een iXperiumdesignteam kunnen worden ingezet. Een aantal instrumenten en werkvormen uit de Toolkit wordt hieronder beschreven.

Format logboek iXperiumdesignteam: in het logboek registreert het iXperiumdesignteam tijdens de looptijd de voortgang, activiteiten, opbrengsten en belangrijke inzichten.

Format beschrijving integrale interventie: dit format is bedoeld om een door een iXperiumdesignteam ontwikkelde interventie op het gebied van gepersonaliseerd leren met ict op een systematische manier te beschrijven, op basis van de onderdelen van het curriculaire spinnenweb van SLO.

Format primair proces en schoolorganisatie: met dit format kan de mate van zelfsturing en differentiatie en de rol die ict hierbij speelt voor de interventie worden vastgesteld. Tevens wordt hierbij de schoolorganisatie in beeld gebracht.

Bij het evaluatiespel blikken de deelnemers met behulp van een ‘spelbord’ aan het eind van het traject gezamenlijk terug op de stappen en activiteiten die in het iXperiumdesignteam zijn doorlopen. Daarbij reflecteren ze met spelkaartjes op wat dit heeft opgeleverd (voor henzelf en de organisatie) aan specifieke opbrengsten, kennis en inzichten. Voor het evaluatiespel zijn een spelbord en een algemene handleiding beschikbaar. Deze kunnen ook ingezet worden voor andere projecten/trajecten dan een iXperiumdesignteam.

Kennisdeling

In de onderzoekswerkplaats werkten leraren, lerarenopleiders en studenten van HAN Pabo, ict-experts en onderzoekers intensief samen aan praktijk- en kennisontwikkeling. Zij delen kennis en geven elkaar feedback tijdens gezamenlijke ontwikkelkringbijeenkomsten. Hierbij zijn ook leraren en schooldirecteuren van de buitenkring aanwezig.

Lees hieronder de verslagen van de kennisdeelsessies:

Onderzoekswerkplaats PO in podcast ‘Samen Onderzoeken’

De podcastreeks ‘Samen Onderzoeken’ van het Platform Samen Onderzoeken is een initiatief van de PO-Raad en NRO. In de afleveringen van deze podcast komen thema’s aan bod die betrekking hebben op verschillende manieren van evidence informed werken in het onderwijs. Onlangs kwam de zesde aflevering van ‘Samen Onderzoeken’ uit, waarin iXperiumonderzoeker Irma Van der Neut, samen met Linda van Summeren (directeur van basisschool De Bongerd) en Caroline Broekmans (leerkracht groep 3 bij basisschool De Bongerd), vertelt over de designteams die gelopen hebben in het kader van de Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd leren in het PO. De aflevering is te luisteren via de website van het Platform Samen Onderzoeken, maar ook via Spotify, Apple Podcast en Stitcher.