Astrid Timman kreeg met het project ‘Verrijking van de leeromgeving met de komst van een virtuele cliënt’ als teaching fellow een Comeniusbeurs toegekend. Het project richt zich op de inbedding van een gebruiksklare virtuele cliënt in de lessen vaardigheden van studenten van de opleiding Toegepaste Psychologie.
Aanleiding
Vaktherapie en toegepaste psychologie zijn beroepen waarin de interactie met cliënten belangrijk is. De kwaliteit van de interactie is zelfs een voorspellende factor voor het slagen van een interventie. Studenten oefenen tot nu toe met contact maken en communiceren met cliënten in rollenspellen. Deze vinden plaats tijdens vaardigheidslessen, studenten doen de rollenspellen met studiegenoten en acteurs.
Dit rollenspel was tot nu toe het beste middel om de werkelijkheid te simuleren in oefen- en toetsmomenten maar het kent ook beperkingen: niet iedereen durft voor de klas te oefenen, tegenspel is niet consistent en studenten ervaren feedback vaak als te subjectief. Door fysiek onderwijs te combineren met VR komt het onderwijs aan veel van deze beperkingen tegemoet. Student
• kunnen intens en waarachtig kennismaken met toekomstige cliënten/patiënten;
• krijgen persoonlijke, geobjectiveerde feedback naar aanleiding van een oefen- en toetssituatie;
• hebben de mogelijkheid tot monitoren van hun eigen leerproces;
• hebben de keuzevrijheid van tijd en plaatst om oneindig en veilig te kunnen oefenen;
• krijg maatwerk;
De game biedt een nauwkeurige bepaling van variabelen in oefen- en toetssituaties, moeilijkheidsgraad, context, problematiek, competentie en methode.
Prototype
In 2019 startte Astrid vanuit iXperium Health met de ontwikkeling van een prototype van de virtuele cliënt Max. Studenten leren in deze VR-omgeving om contact te maken in een eerste intakegesprek met cliënt Max. Astrid werkte in deze pilot samen The Simulation Crew. Samen met collega’s en studenten ontwikkelde Astrid de context waarin je cliënt Max ontmoet, zijn persoonlijkheid en de inhoud voor het scenario van het gesprek.
Nadat de student heeft geoefend met de virtuele cliënt ontvangt hij of zij automatisch een rapport met feedback uit de toepassing. De toepassing houdt bij of je de cliënt aankijkt, of er stiltes vallen in het gesprek, of je veel gesloten vragen stelt, of je het gesprek samenvat en of je doorvraagt en of gevoelsreflecties geeft. Tevens staat in de feedback of de student de gespreksfasen doorloopt en welke mogelijke onderwerpen in het gesprek aan bod komen.
Studenten kunnen die feedback gebruiken om hun eigen leerproces te monitoren en docenten kunnen aan de hand van deze data de studenten coachen. Iedere student krijgt vanuit dezelfde applicatie de oefening en feedback maar doordat Max real time reageert op dat wat de student doet verloopt ieder gesprek anders en krijgt iedere student op maat een oefening en feedback.
Een student kan de oefening verschillende keren doen en kijken of het gesprek dan beter gaat. Hij kan bijvoorbeeld zien of hij nu meer open vragen heeft gebruikt of zich deze keer meer bewust is hoe hij cliënt Max benadert.
Implementatie met Comeniusbeurs
Met de Comeniusbeurs wil Astrid de virtuele cliënt ook echt implementeren in het onderwijs. In het Comeniusproject gaat Astrid met collega’s van de opleiding Toegepaste Psychologie VR-Client Max structureel gebruiken in de training gespreksvaardigheden van de Minor “gedragsverandering voor professionals”. Om dit te realiseren ontwikkelen ze een hulpvraag en scenario voor een oefening voor studenten van deze specifieke opleiding en maken ze een scorelijst, validering en punten met feedback. Docenten die de VR-cliënt gaan gebruiken in hun onderwijs krijgen een training en een handleiding. In de training leren docenten niet alleen hoe ze omgaan met de techniek maar de training maakt ze ook vertrouwd met de nieuwe onderwijsinhoud en didactiek.
Uiteindelijk gaan zes groepen van tien studenten de VR-cliënt gebruiken in een reeks van zeven vaardigheidslessen. In verband met coronamaatregelen zijn dit kleinere groepen. Projectleden zijn bij deze lessen aanwezig en observeren hoe docenten en studenten werken met deze nieuwe manier van onderwijs.
Nadat de minorstudenten en hun docenten Max hebben gebruikt volgt er uiteraard een evaluatie om zo tot een definitief onderwijsaanbod te komen.
ComeniusNetwerk
Alle ontvangers van een Comeniusbeurs vormen tezamen een netwerk, waarin uitwisseling en verspreiding van kennis over onderwijsinnovatie centraal staat. De KNAW faciliteert dit netwerk van innovatieve en excellente onderwijsprofessionals. Het hele hoger onderwijs kan zo profiteren van de vernieuwingen die dankzij het Comeniusprogramma tot stand komen. Leden van de ComeniusNetwerk zijn ook lid van de DocentenKamer, die enkele malen per jaar overlegt met de minister van OCW.
